Motosiklet Terimleri ve Anlamları

ABS   

Kilitlenme önleyici fren sistemi  Sistem, yol şartlarına göre kilitlenmeyi hissedip, bilgisayarda değerlendirmekte ve durma süresince birden çok kez freni açıp kapayarak kilitlenmeyi önlemektedir.

Artçı Motosiklet
Motosikletlerle grup sürüşü sırasında en arkadan gelen motosiklete verilen genel isime denir.

Alternatör
Motor çalışırken ürettiği doğru akım (DC) ile elektrik sistemini besleyen güç üretim ünitesi.

Antifriz
Soğutma suyunun donmasını engellemek için radyatöre konulan , %50’si glisol , %50’si su olan bir sıvıdır.

Avans
Ateşleme avansı olarak da bilinir. Silindir içinde sıkıştırılan yakıt hava karışımının tamamen yanabilmesi için gereken süredir.

Balaklava
Genellikle kış kullanımı için, bazen sadece gözleri, bazen de tüm yüzü açık bırakan, kafaya geçirilen bir nevi bere.

Beygir Gücü (BG)
75 Kg’lık bir ağırlığı 1 metre hızla hareket ettirmek için gereken güce denir. Motorun gücünü belirtmek için kullanılır. 1 KW = 1,36 metrik HP ‘dir (Yaklaşık olarak) Kısaltma olarak bazen CV (İt. Cavalli Vapore) , PS (Alm.Pferde Starke) , CV (fr.Cheval Vapeur) veya CV (Sp. Caballo de Vapor)karşılaşılabilir. Not: 1 metrik HP = 1 PS

Boxer
iki pistonun 180 derece acıyla yere paralel ve birbirlerine karşı çalıştığı motor sistemidir. Piston kollarını birbirlerine karşı çalıştığı için boksör hareketine benzetilerek bu isim verilmiştir.

Buji
Ateşleme ünitesi. Porselen bir yalıtkanın içine yerleştirilmiş bakır bir çubuk ve bunun ucunda + ve – kutupları temsilen aralığı genellikle 1- 3 mm olan iki metal parça arasında oluşturduğu yüksek voltajlı kıvılcım vasıtası ile sıkıştırılmış benzin ve hava karışımını ateşlemeye yarayan motor parçası.

Bobin
Akü voltajını bujide atlama yapıp kıvılcım oluşturabilecek seviyede yükselten ( 15.000 – 25.000 Volt , düşük amper) araçtır.

Countersteer
Gidonun dönülmesi gereken virajın yönünün tersine çevrilmesi işlemine verilen ad.

Custom
Sipariş üzerine özel üretilmiş veya zevkinize göre kendinizin kişiselleştirdiğiniz her tip motora verilen ad.

Cruiser
Fabrika üretimi tüm gezinti motorlarına verilen ad. Yere yakındırlar. Sürat ve viraj almak için uygun değildir.

Chopper
Ön çatal açısı (rake) geniş olan cruiser tipi özel üretim motorlara verilen isimdir. Seri olarak üretilmezler.

Conta
Sızdırmazlığı sağlayan , genellikle ısıya dayanıklı kauçuk , kösele veya kurşun gibi malzemelerden yapılmış ince parçalara verilen genel ad. (Örnek: Silindir bloğu ile silindir kapağı arasındaki sızdırmazlığı sağlayan silindir contası)

D.O.H.C.
(Double Over Head Camshaft) Çok supaplı (silindir başına 4 ve fazlası) motorlarda motor üstünde bulunan supap açma kapamaya yarayan çift kamın kısaltılmış hali.

Debriyaj Kuru
Otomobillerde bulunan sistem gibi , daha çok yüksek torklu motosikletlerde motor hareketi ile dişli kutusunu ayıran kuru(yağsız) debriyaj sistemidir.

Debriyaj Islak
Şanzıman yağının içinde bulunan birçok kavramadan oluşur. Kavramaların arasında yağ bulunur. Daha çok yüksek devirli spor motosikletlerde kullanılır. (soğutma amaçlı)

Desmodromic
Motosiklet motorunda özel bir supap kontrol sistemi. Geleneksel yay ile geri çekme yerine kullanılan bir sistemdir. Daha yüksek devir ve beygir gücüne imkan tanır.

Dirt Bike
Özel bir yarış türü olan çamurlu pistlerde yarışmak amacı ile üretilmiş motokros tipi motosikletlere verilen addır.

Disk Fren
Frenlemenin fren balatası – kaliperler ve çelik disk üçlüsü ile sağlandığı sistem.

DOT
Ulaşım departmanın belirlediği standartları imleyen kısaltma.

Dört Zamanlı
Pistonun her devrinde 4 işlem yapılır. 1.zaman: Hava veya yakıt hava karışımını emme 2. Sıkıştırma, 3. Ateşleme/Patlama (Kimyasal enerjinin mekanik enerjiye dönüştüğü nokta 4.Egzozdan atma.

Dual Sport
Hem iyi yol hem de kötü yol koşullarına cevap verebilecek nitelikteki motosikletlere verilen ad.

Distribütör
Motorun ateşleme sırasına göre bujilere akım dağıtan araca verilen isimdir.

Egzoz
Motorlu taşıtlarda yanan gazı dışarı atılmasını sağlayan düzeneğin adıdır.

Enduro
Kelime anlamı dayanıklılıktan gelen bu terim hızdan çok zamana karşı belli tecrübe ve yeteneklerin ön plana çıktığı yarışlara verilen genel addır

Enduro Motosikleti
Motokros motosikletinden farklı olarak daha aralıklı vites oranları ve 650cc’ye kadar da motor hacimleri olabilir. Daha hızlı olmakla birlikte motokross motosikletlerinden daha ağır olurlar.

Entegre Fren
Tek bir pedal veya kola fren uygulandığında işlemci veya mekanik dağılım ile ön-arka tekerleklere giden hidrolik basıncını ayarlayarak motosikletin en kısa/güvenli şekilde durmasını sağlayan fren sistemi.

Flat Twin
İki pistonun 180 derece acıyla yere paralel ve birbirlerine karşı çalıştığı motor sistemi.

Full-Face Kask
Çenesi açılıp kapanmayan , yarım olmayan ve kafanın tamamını koruyan kask tipine verilen ad. En iyi korumayı sağlayan kask tipidir. Kullanımı nispeten biraz daha zordur.

Gidon
Motosikleti yönlendirmeye yarayan tutamaç veya yöneteçtir.

Gidon Amortisörü
Ani bir çukura girildiğinde ön tekerleğin motosikletin yol çizgisinden ani sapmasını engellemek için insan gücünün karşılayamayacağı büyüklükteki yükü absorbe etmek için kullanılan düzenek. Genellikle yarış motosikletlerinde kullanılırlar.

GPS (Global Positioning System)
Küresel konumlama sistemi. Dünya yörüngesindeki yaklaşık 24 uydudan gelen sinyalleri analiz ederek noktasal hassasiyette konumunuzu belirlemeye yarayan sistem. Uygun donanımlı ve yazılımlı bir GPS aleti ile yol tarifi alabilir, gittiğiniz yerleri hafızaya kaydedebilirsiniz.

Hava Filtresi
Motorun emme manifolduna giden havayı temizlemeye yarayan süzgeç/filtre.

Heel – Toe Shifter
Motosikletteki klasik vites değiştirme sistemine eklenen bir parça ile ayağınızı koyduğunuz bir plaka vasıtası ile topuk kısmına bastırdığınızda vitesi büyüten, burun kısmına bastırdığınızda ise vitesi küçülten bir sistemdir. Genellikle Cruiser tipi motorlarda görülür.

Jikle
Emme manifolduna giden havayı kısarak karışımın zengin (yakıt ağırlıklı) olmasını sağlayan düzenek. Bazı motosikletlerde elle, bazılarında otomatiktir. Özellikle soğuk havalarda ilk çalıştırmada kullanılır.

Jump Start
Şarjı bitmiş bir akünün çalışır durumdaki bir aracın iyi durumdaki bir aküsünden paralel kablolarla şarj/diğer aracı çalıştırma yöntemidir.

Jant
Lastiklerin takıldığı tekerleğin çember biçimindeki bölümüdür.

Kampana fren
Frenlemenin fren balatası – yay – güç kolu ve çelik tas ile sağlandığı sistem. Genelde eski motorlarda ve günümüzde de bazı motosikletlerin arka tekerleklerinde kullanılır.

Kaliper
Disk frenlerin, balataları da içeren ve disklerin hidrolik olarak sıkılmasına yarayan kısmı.

Karbüratör
Patlamalı motorlarda yakıt ile havayı karıştıran düzeneğe verilen isimdir.

Karenaj
Motosikletin şasisini örten bir nevi karoserdir.

Kask
Kullanıcının başını ciddi yaralanmalardan korumak için giydiği koruyucu başlık

Kickstarter
Günümüzde yaygın olarak kullanılmamakla birlikte. Motocross, Scooter, Commuter tipi motorların bazilarinda elektrikli marşla birlikte veya tek başına sunulan , bir pedala aşağı doğru bir kuvvet uygulanarak motorun başlangıç hareketinin sağlanması sonucu motorun çalışmasına yardımcı olan düzenek.

Kill Switch
Motorun ateşleme düzeneğine giden elektriği kesmeye yarayan düğme. Özellikle kaza anında ilk yapılması gerekenlerden biri motora giden ateşlemeyi keserek olası bir yangını engellemektir.

Konjektör
Voltaj Ayarlayıcı. Alternatörün ürettiği yüksek voltajlı elektriği tüm elektrik sistemini besleyebilecek seviyede sabit tutmaya yarayan regülatör.

Karter
Motorun alt kısmını muhafaza eden parça.
Katalitik Konvertör
Egzoz gazında bulunan zararlı CO veya HC bileşiklerini yakarak daha az zararlı gazlara çeviren , 1974 yılında buluşu yapılmış , gaz emisyonunu düşüren bir parçadır.

LED
Klasik ampüllere göre elektrik akımına daha hızlı tepki verdiklerinden dolayı ikaz ışıklarında (sinyal , stop lambası gibi) kullanılmaya başlanmıştır.

Lambada Sensörü
Katalitik Konvertör’ün önüne yerleştirilen, egzoz gazındaki O2 miktarını ölçen aygıttır. Sensör karışımdaki O2 miktarını mV olarak hesaplayıp değeri kumanda merkezine (beyin) ileterek en uygun karışımın hazırlanmasını sağlar.

Moped
Pedaldan yardım alarak çalışan max.50 cc’lik motorlu bisiklet.

Motokros (MX)
Genellikle insan yapımı tepeler ve dönüşlerle dolu, toprak-çamur karışımı pistlerin olduğu ve “Moto” adı verilen (dağ motosikleti) motorlarla yapılan yarıştır.

Motokros motosikleti
Yerden yüksek, yüksek ve yakın vites oranlı (Yüksek hızlanma , düşük üst hız) , fazla ön amortisör yolu olan , özel dişli lastikli , büyük cantli motosikletler. Dağ motosikleti olarak da bilinirler. Genellikle 250 cc’ye kadar olurlar.

Motor Koruma Demiri
Motosiklet motorunu dış darbelerden korumak için şasiden destek almış çelik bir korumadır.

Motosiklet
Motor silindirinin hacmi 125 cm³ den büyük olan, iki tekerlekli motorlu taşıt.

Naked Bike
Karenajı (rüzgar koruması) olmayan/çok az olan , şasesi açıkça görülebilen spor – spor/turlama motorlarına verilen genel ad. Çıplak motor.

Orta Sehpa
Motosikleitn alt kısmına monte edillmiş, yaylı mekanizması olan, kullanıldığında motosikletin arka lastiğini yerden havada tutan veya motosikleti dengede tutan aparat.

Odometre
Motosikletin o ana kadar kattetiği mesafeyi mil ya da kilometre cinsinden gösteren ekrana verilen ad.

Off-Road
Asfaltlanmış, beton atılmış, düzlenmiş , kısaca işlem görmüş yollar dışındaki yollar. Köy yolları veya stabilize yollar off-road değillerdir.

Peg
Motosikleti kullanırken ayakların konulduğu yer, ayaklık

Pilyon
Motosiklette sürücünün arkasında yolculuk yapan kişi, yolcu.

Pilot
Motosiklet sürücüsü, sürücü

RPM
Motorun bir dakikada yaptığı tur sayısı. Devir/dakika

Radyatör
Soğutma sistemi yağ veya su ile olan araçlarda ısınmış sıvıyı peteklerinden geçirirken fan veya aracın hızının oluşturduğu akımdan faydalanarak soğutmaya yarayan araçtır.

Reflektör
Yansıtaç. Kendisine gelen ışığı değişik açılarda yansıtmaya yarayan araç.

Rölanti
Gaz kelebeği serbest durumdayken, motorun yüksüz ve boşta çalışma devridir.

S.O.H.C.
Supaplı (silindir başına 2 veya fazlası) motorlarda motor üstünde bulunan supap açma kapamaya yarayan üstten tek kamın kısaltılmış hali.

Sele
Motosikletin veya bisikletin oturulacak yeri

Sıkıştırma Oranı
Piston alt ölü noktada iken hesaplanan silindir içi hacmin, piston üst ölü noktaya geldiğinde hesaplanan hacime oranıdır. Dizel motorlarda sıkıştırma oranı benzinlilere göre daha yüksektir.

Sissy Bar
Genellikle cruiser tipi motorlarda yolcunun yaslanabileceği arkalık.

Scooter
Ortada ayak koyma yeri olan -veya ortada deposu olmayıp, sadece şase geçişi olan – küçük motosiklet.

Sportbike
Pistlerde yarışmak amacı ile üretilmiş hız motosikletlerinin genel adı

Stoppie
Ön frenlerin ayarlı bir şekilde sıkılması ile ön teker dengeli bir biçimde dururken arka tekerleğin havalanmasına verilen addır.
Supap
Valf olarak da bilinir. 4 zamanlı motorlarda silindirlerin üzerinde, iki zamanlılarda yanlarında buluna giriş ve çıkış kanallarının kapakları. 4 zamanlı motorlarda biri emme , biri ekzoz olmak üzere en az 2 adet bulunmaktadır.

Supercross
Motocross yarışmalarının kapalı alanlarda ve görece daha kısa parkurlarda yapılan hali.

Swing Arm
Salıncak. Motosikletin şasesi ile arka tekerleğin birbirinden bağımsız hareket etmesine olanak tanıyan parça.

Sentetik Motor Yağı
Petrol bazlı mineral yağların aksine kimyasal reaksiyonlarla ortaya çıkarılmış ileri teknoloji ürünü performanslı motor yağlarına verilen genel ad.

Şase

Motosikletin iskeletidir.

Tank Bag
Mıknatıs ve/veya kayışlar aracılığı ile depo üstüne yerleştirilebilen fermuarlı çanta

Tank Slapper
Gidonun ani ve yoğun dengesiz salınım hareketi. Genellikle tümsekli bir viraj çıkışındaki güçlü hızlanmalar sırasında görülür. Gidon amortisörleri ile bu hareket kontrol altına alınabilir.

Target Fixation
Hedefe sabitlenme. Motosiklet sürücüsünün yol veya yol dışında bir noktaya (nesneye) odaklanması ve bu noktaya (nesneye) doğru sürüş yönünün kilitlenmesi sonucu sürüş çizgisinin bozulması.

T-Bone
Motosikletin –genellikle- bir otomobile yandan vurmuş haline verilen ad.

Takometre
Motorun dakikadaki devrini gösteren ekran/gösterge.

Tork
Bir nesnenin ekseninden belirli mesafede uygulanan döndürme kuvvetine verilen addır. Örneğin bir somunu anahtarla açmaya çalışan bir operatör eğer 20 kgf’lık bir kuvvet uygulyor ise ve anahtar yük boyu 0,3 metre ise 6kgf-metre tork uygulandı denilir.

Trike
Arkası iki tekerlekli olan üç tekerli motosikletlere verilen genel ad. Motosiklet şasesi üzerine kurulur ve arka tekerlek sökülerek yerine otomobil dingili ve özel bir şanzıman konulur.
Touring Bike
Turlama motosikleti. Her ne kadar her motosiklet turlama için kullanılabilse de, genel anlam olarak az bakım gerektiren, çantalı , büyük yakıt tankı ve rüzgar koruması olan motosikletlere verilen genel ad.

Tubeless
Şambrelsiz (iç lastik) lastik anlamında kullanılır.

Twin-Port
İki egzoz çıkışının olduğu silindir kafasına verilen ad.

V-Twin
Konumlanması V şeklinde ve belli bir açıda olan (45 , 55 , 60 vs..) motorlara verilen ad.

Viskozite
Akıcılık derecesi. Belli yoğunluk ve hacimdeki sıvının belli bir çaptan akma zamanı ile ölçülür. Numaralar düştükçe akıcılık artar.

Vuruntu
Detenasyon da denir. Yakıt hava karışımının bujinin ateşlemesinden önce kendi kendine tutuşmasından doğan düzensiz ateşlenmedir. Bunun sonucunda motorun verimi düşer ve vuruntu denilen sesler duyulur.

Wheelie
Gazın (debriyaj yardımı ile de olabilir) belirli bir güçte kullanılması ile ön tekerleğin yerden kesilmesine verilen ad. Tekteker.

İki Zamanlı
Pistonun her bir devrinde iki işlem yapmaktadır. Piston yukarı hareketinde sıkıştırma ve patlama, aşağı hareketinde ise yakıt hava karışımın emme ve egzozu dışarı atma.

Yağ Filtresi
Motorun yağını filtreden geçiren düzenek. Her motosiklet sürücüsü manuelde belirtilen periyodlarda yağ değişimi ile bu filtreyi değiştirmelidir. Aksi halde filtrede biriken metal parçacıklar motora hasar verebilir.

Yan Ayak
Motosiklet park pozisyonundayken soluna belli açıda yatmasını sağlayan yardımcı çubuk. Günümüzde birçok motosiklet yan ayak açıkken ya çalışmaz ya da vitese atıldığı anda durur.

Yan Çanta
Motorun arkasında her iki yana sarkan ve tutturulan sert malzeme (Plastik, alüminyum , fiber vs) veya deriden yapılmış çantalar

Yolcu
Motosiklette sürücünün arkasında yolculuk yapan kişi. Bknz. Pilyon

Zenginleştirici

Jiklenin diğer adıdır.

Zincir Tahrik              

Motor gücünün arka tekerleğe bir zincirle aktarılması

© Kaynak: https://www.mondialmotor.com.tr/blog/3/faydali_bilgiler/35/motosiklet_ile_ilgili_terimler.aspx